Rękawiczki kobiece miały w XV w. jeszcze wyłącznie użytkowy charakter; uszyte były bez zdobienia ze skóry z futrem. Figurującej w spisach wyprawy torebki, zdobionej haftem złotym i srebr¬nym, którą noszono na pasku na sukni spodniej, nie spotykamy w dziełach sztuki. Tkaniny używane we Włoszech na ubiory kobiece w XV w. miały dużą rozpiętość cen, zależnych […]

Do najtańszych tkanin wełnianych, używanych na chłopskie ubiory i kupowane przez biedną ludność miejską, należały sukna perpignano i romagnolo, wyrabiane we Florencji na wzór francuskich wyłącznie na rynek krajowy.Jedwabne tkaniny, pomimo szybkiego rozwoju ośrodków tkactwa we Włoszech, zaliczano zawsze do towarów kosztow­nych. Najtańsze z lekkich tkanin jedwabnych były tafty białe i kolorowe, używane na podszewki, […]

W jedwabnych tkaninach wykonanych w róż­nych technikach powtarzał się we Włoszech motyw owocu granatu i stylizowanego ostu. Na sukniach reprezentacyjnych, jak np. we wspomnianych dziełach Ghirlandaja i licznych portretach XV w., tkaniny o pięknych, dekoracyjnych moty­wach pochodziły przeważnie z licznych odmian aksamitów i adamaszków produkowanych w pracowniach florenckich, zgrupowanych w potężnym cechu „Arte della Seta”. Do […]

Odcień włoskiego karmazynu, chermisi, modny w wieku XV i XVI, mimo żywości barwy harmonizował doskonale z innymi barwami; zbliżał się do nasyconej barwy soku świe­żej, dojrzałej maliny. Kolorem sukni weselnej wło­skiej oblubienicy była barwa biała; okrycie wierzch­nie sukni mogło być barwne i wzorzyste, jak to widać w dziełach sztuki przedstawiających orszaki weselne. Barwą żałoby była […]

Źródła pisane — kroniki, które zostały opublikowane już w ciągu XIX w. — zawierają liczne nazwy lokalne ubiorów; notują również i opisują nowe ich odmiany. Zarówno opisy formy szat w kronikach, jak i daty ich wystę­powania wskazują na równoczesne prawie pojawianie się tych samych ty­pów kroju w ubiorach niemieckich i francuskich. Niemieckie nazwy ubiorów w […]

Podkreśla to opis kroniki limburskiej, która w 1350 r. zaznacza następną zupełną zmianę kroju przez odrzucenie poszerzających klinów i znaczne skrócenie zwężonych przez to ubiorów. Niemiecka nazwa męskich ubiorów Rock odpowiada francuskiej gippon lub jaguet. Płaszcze niemieckie o    dzwonowatej lub kolistej formie, nakładane przez głowę okrągło wyciętym otworem, mające nazwę Heuke, odpowiadają francuskim cloche. To […]

Grube ubiory spodnie włożone pod kolczugę chroniły od ucisku zbroi kolczej na ramionach i chłodu w zetknięciu z metalem. Nosiły one nazwę   Wctmbesch, zniekształconą z francuskiego gambesson. Do ich watowania służyły pakuły konopne, w lepszym zaś wykonaniu lekka bawełna lub wełna.W niemieckich rzeźbach nagrobkowych można odnaleźć wszystkie te szczegóły, ale    są duże wahania w datowaniu zabytków; […]

Przykładami czerpanymi z dzieł sztuki niemieckiej   francuskiej poparta została teza P. Posta o wpływie odzieży obozowej na uformowanie się wąskie­go ubioru (około 1330 r.) najpierw wśród rycerstwa.Ze względu na trudności, jakie występują często przy opisywaniu dzieła sztuki przy użyciu pod­ręczników niemieckich, w których nazwy ubiorów nie są dokładnie interpretowane i które nieściśle ustalają zasadnicze cechy […]

Niemiecki Schapel odpowiada oczywiście francuskiemu chapel  i oznacza wianek z kwiatów lub noszoną na włosach opaskę metalo­wą z rozetkami na obręczy.Wzmianki o pojawieniu się różnych szczegółów ubiorów męskich i kobiecych znajdujemy nie tylko w kronikach niemieckich, ale i w ustawach miejskich, skierowanych np. przeciw zbytkowi wśród mieszczaństwa Spiry, Frankfurtu i innych miast. O nadmiernej ilości guzików […]